Obezite Ameliyatı Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir? Defalarca diyet ve egzersiz programı yapılmış olmasına karşın yeterli ya da hiç başarılı zayıflama sergileyemeyen obez hastalar için öngörülen birden fazla obezite ameliyatı vardır. Ameliyatta kullanılan yöntem ve teknik olursa olsun ameliyat öncesi ve sonrası izlenmesi gereken bir yol vardır.
Bu yazımızda obezite ameliyatı öncesinde ve sonrasında izlenmesi gereken yollardan ve diğer sorulan sorulardan yola çıkarak açıklamalarda bulunacağız.
-
Hasta Dinlenir
Obez hastanın genel sağlık durumu, genetik geçmişi, ailesinde başka obezin olup olmadığı, hastalıkları, kullandığı ilaçlar dahil olmak üzere hastanın tüm şikayetleri ve obeziteye yönelik mücadeleleri hakkında hasta dinlemesi yapılır.
Hasta dinlendikten sonra detaylandırılmış değerlendirmeler gerekir. Bu değerlendirmelerden kasıt kan tahlilleri başta olmak üzere gerekli olan diğer ek tetkiklerdir. Bu sırada obezite ameliyatlarına uygun olup olmadığı da anlaşılmış olur.
-
Psikolojik Değerlendirme
Hasta dinleme ve ilk değerlendirmenin ardından gelen aşama psikolojik muayenedir. Pek çok obez hastanın, obeziteden kaynaklanan ek psikolojik hastalığı ya da sorunu olabilmektedir.
Psikolojik değerlendirmesi yapılarak önceden alınması gereken tedbirler de kayıt altına alınmış olur. Elbette psikolojik değerlendirme bununla sınırlı kalmamaktadır.
Hastaya olabileceği ameliyatlar hakkında detaylı bilgilendirmeler yapılır. Gerek ameliyatın genel detayı gerekse de ameliyattan sonra geçirebileceği evreler hakkında detaylar sunulur. Muhtemel risklerden, yan etkilerden ve komplikasyonlardan bahsetmek de bu evrede gerçekleşir.
Operasyondan sonra neleri elde edebileceği, nelerle karşı karşıya kalabileceği, mevcut yeme bozukluklarının olup olmadığı gibi tespitler de bu aşamada yapılır.
-
Yandaş Hastalık Tespiti
Bazı obez hastalar, obeziteye ek olarak ya da obeziteden kaynaklanan yandaş hastalıklara sahip olabilir. Değerlendirmeler sırasında obezite dışında ek bir hastalığının olup olmadığının da anlaşılması elzemdir. Bu çerçevede; Dahiliye, Göğüs Hastalıkları ve Kardiyoloji gibi dallardan da muayane ve tetkik araştırılması yapılır.
Bu aşamanın yapılmasının bir diğer nedeni de ileri derecede kalp rahatsızlığı ya da ciddi seviyede bir akciğer hastalığı sahibi olan obez hastanın ve özellikle 55+ yaşa sahip morbiz obez hastanın obezite ameliyatı olamayacağından kaynaklanmaktadır.
Önemli bir hastalığı olmayan tüm obez hastalara obezite ameliyatı uygulanabilmektedir. Lakin önemli bir kalp, akciğer hastalığı olan ve yaşı ilerlemiş obez bireylere bu tür ameliyatlar yapılamamaktadır.
-
Endoskopi Gastroskopi Değerlendirmesi
Evrenzel obezite kurallarından biri de obezite ameliyatları öncesinde hastaya endoskopi yapılmasının zorunluluğudur. Bu kapsamda mideye fiberoptik bir hortum aracılığı ile inilerek incelemelerde bulunur.
Bu araştırma neticesinde varsa; üst sinirim problemleri, yutma problemleri, yutma borusu sorunları, mide problemleri, oniki parmak bağırsağı sorunları öğrenilmiş olur. Bu işlem genelde 5 dakikayı aşmamaktadır.
-
Ultrasonografi
Üst batın kontrolü için ultrasonografi yapılmaktadır. Uzman radyologlar tarafından gerçekleştirilen bu izleme ve görüntülemede hasta ışın almamaktadır. Obezite hastalarında sıklıkla karşılaşılan karın safra kesesi taşları veya nadiren rastlanan karın içi problemlerin olup olmadığı böylece gerçekleştirilmiş olur.
-
Obezite Omeliyatı Öncesi Diyet – Gerekirse
Her hastada şart olmasa da obezite ameliyatlarından önce bazı hastalar için diyet yapılması elzem olmaktadır. Hekim ve uzman diyetisyenlerce hastaya belirlenen sürelerle diyet yaptırılmakta ve ameliyat öncesi belirli oranlarda zayıflaması gerektiği belirtilmektedir. Böylece vücudun obezite ameliyatına hazırlanması sağlanmaktadır.
Ameliyat öncesinde gerçekleştirilecek bu diyetler genelde birkaç haftayı geçmemektedir. Nadirense iki ayı bulabilen diyetler uygulanmaktadır. Tüp mide ameliyatları öncesi diyetler genelde bir ayı geçmezken, gastrik bypass ameliyatlarında yapılabilecek ön diyetler iki ayı bulabilir.
Operasyon öncesi diyetlerle oluşabilecek komplikasyon ve riskler de azaltılmış olur. Bu diyetlerde yüksek proteinli gıdalar düşük kalorilere sahipken içerdiği yağ ve karbonhidrat değerleri de minimum değerleri ifade etmektedir.
Obezite Ameliyatı Öncesi Beslenme Temelleri
Obezite ameliyatlarından önce, obezite ameliyatının yöntemi ve tekniği ne olursa olsun beslenme temelleri aşağıdaki kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmelidir;
- Yüksek proteine sahip besinler seçilmelidir
- Gıdalar kesinlikle düşük yağ ve karbonhidrat seviyelerine sahip olmalıdır
- Öğün oranı az ancak sayısı fazla tutulmalıdır
- Günlük tüketilen su ve sıvı gıdaların toplamı ortalama 3 litreden az olmamalıdır
- Sigara ve alkol bırakılmalıdır.
Obezite Ameliyatı Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Sigara, alkol, kafein içerikli gıdalar sonlandırılmalıdır
- Doktorun önermeyeceği hiçbir ilaç, besin, bitki kullanılmamalıdır
- Doktordan genel sağlık geçmişi, tüketilen gıdalar, ürünler vb saklanmamalıdır
- Operasyon öncesi diyetlere sadık kalınmalıdır
- Ameliyattan önceki birkaç gün yorucu aktivitelerden kaçınılmalıdır
Obezite Ameliyatı Sonrası
Obezite ameliyatını başarıyla atlatan bir obez için yepyeni bir hayat başlamış demektir. Bu sürecin ilk evrelerinde zorlanacaksınız. Ancak bu zorlanmanın yanı sıra nasıl da hızlı ve büyük oranda kilo kaybettiğinize de şahit olacaksınız.
Bilhassa kilo vermeleriniz ilk bir yıl bitene kadar oldukça yüksek olacak. Hatta sahip olduğunuz aşırı kilolarınızın büyük bir kısmı ilk bir yıl içerisinde erimiş gitmiş olacak.
Obezite ameliyatlarından sonra hayat adeta yeniden başlayacak. Ameliyatların asıl hedefi uzun süreli başarı sergilemektir. Cerrahi girişimler tek başına dahi büyük bir başarıya sahiptir. Lakin sizlerin gayretiyle bu başarı perçinleyecek ve katlanacaktır.
Obezite Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıldır?
Bu süreci kendi arasında erken dönem süreç ve geç dönem süreç olarak iki ana gruba ayırabiliriz. Erken dönemden kasıt ameliyat sonrası 1 – 1,5 yılı ifade etmektedir. Geç dönem süreç ise bu sürenin sonundan yani 1 – 1,5 yılın ardından başlamaktadır.
Erken dönem süreçlerinin temelinde obez hastalarının hem dengeli hem sağlıklı hem de hızlı bir şekilde kilo vermelerini kapsar. Bu süreçte obez hastalarının yanlış beslenmelerinin farkındalığını yaşamaları da beklenmektedir. İlk süreçlerde destek programları da obez hastalar için hazır tutulacaktır.
Obezite Ameliyatı Sonrası Erken Süreç
Bu süreci kendi bünyesinde 3 alt gruba ayırabiliriz;
- Ameliyat sonrası hastanede kalınan ilk 3 günlük dönem
- Hastaneden çıktıktan sonraki evde geçirilen ilk 30 günlük dönem
- Ameliyat sonrası ilk 1 – 1,5 yıllık dönem
-
Obezite Ameliyatı Sonrası Hastanede Kalınan ilk 3 Gün
Bu üç günlük süreçte ağrı olması tamamen normaldir. Ağrılarınız için gerekli müdahaleler yapılacaktır. İlk 24 saat ağrılarınız yoğun olabilir ancak kalan iki günlük süreçte basit ağrı kesiciler yeterli olmaktadır.
Ağrılarınız üç gün tamamlanır tamamlanmaz ilaç gerekli olmayacak kadar az ya da hiç olacaktır. Bu süreçte sondaya gerek kalmamaktadır. Ameliyattan sonra en fazla 4 saat sonra ayağa kaldırılır ve hafifçe yürütülürsünüz.
İlk üç günlük süreçte bacak kısımlarında pıhtı oluşumu risklerini bertaraf etmek için kan sulandırıcılar verilecektir. Bu ilaçlar taburcu işlemlerinden sonra da yedi gün boyunca devam ettirildikten sonra kesilecektir.
İlk 24 saati atlattıktan sonra kaçak olup olmadığına dair basit ve kısa süren bir işlem yapılacaktır. Kaçak yok ise 24 saati tamamlar tamamlamaz sıvı beslenmeye başlatılacaktınız.
İkinci gün ise protein tozları ve ağızda eriyebilen formlardaki vitaminlerle destekleneceksiniz. 3. günün ardından taburcu edilecek ve eve yollanacaksınız. Bu süreçten önce hem hekiminiz hem de diyetisyeniniz sizin için diyet programları hazırlayacaktır.
-
Obezite Ameliyatı Sonrası ilk 30 Gün
Bu süreçte en az 2 litre su içmelisiniz. Aynı zamanda sıvı odaklı beslenmeniz de devam edecektir. İşe başlayabilmek için 30 günlük evrenin tamamlanmasını beklemelisiniz.
Operasyondan sonra 10. günden itibaren hafif yürüyüşlere başlamanızda bir sakınca yoktur. Ancak ağır sporlar için 40 gün beklemelisiniz. Bu süreç ve sonrasındaki her gün günde en az 10 bin adım atmanız önerilmektedir.
-
Obezite Ameliyatı Sonrası ilk 1 – 1,5 Yıl
Bu süreçte önerilere, diyet ve egzersizlere uyduğunuz takdirde fazla kilolarınızın büyük bir çoğunluğunun kaybedildiğine yani büyük oranda zayıfladığınıza şaşıracak ve çok sevineceksiniz.
Bu süreçte mevcut kilonuza göre en az 20 en fazla 100 kiloya kadar zayıflayabileceğinizi unutmayınız. Diyet ve beslenmenize dikkat ederek, hareketli bir yaşam sürerek, önerilere uyarak zayıflama oranınızın artabileceğini hatırlatmak isteriz.
Obezite Ameliyatının 1 – 1,5 Yıl Sonrası
Yukarıda da belirttiğimiz üzere ilk 1 – 1,5 yıl içerisinde (önerilere riayet ettiyseniz) fazla kilolarınızın büyük çoğunu kaybetmişsiniz demektir. Bu evreden sonra yani 1 – 1,5 yıl sonra kilo kaybınız durma noktasına gelecektir.
İkincil uzun dönem olan bu süreçte kilo kaybınız durduğunda artik daha fazla kilo kaybı yaşamanıza gerek yoktur. Yine de kısmen de olsa fazla kilonuz varsa bu süreçte de sağlıklı beslenmek ve hareketli kalmak kaydı ile küçük oranlarda zayıflamaya devam edebilirsiniz.
Üstelik obezite ameliyatı sayesinde hem tokluk hissiniz uzun süreli olacak hem de çok fazla besin tüketemeyeceğiniz için zayıflamak artık çok kolay olacaktır. Elbette hekim ve diyetisyeniniz aracılığı ile hayatınıza devam etmelisiniz. Zaman zaman yapılan kontrollere girmeli, diyetisyeninizin vereceği diyetlere uymaya devam etmelisiniz.