Obezite, kökeni genetiğe, kişinin psikolojik veya davranışsal sorunlarına dayanabilen bir rahatsızlıktır. Davranışlar fiziksel aktivite, hareketsizlik, diyet düzenleri, ilaç kullanımı ve diğer maruziyetleri içerebilir. Ek katkıda bulunan faktörler arasında gıda ve fiziksel aktivite ortamı, eğitim ve beceriler de yer almaktadır.
Obezite, kökleri daha derine uzanan zihinsel rahatsızlıklara ve yaşam kalitesine inebilme ihtimali taşıdığından ciddi bir rahatsızlıktır. Obezite ayrıca birçok hastalığa sebep olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri’nde ve dünya çapında önde gelen ölüm nedenleri ile ilişkilidir.
En son WHO tahminleri, dünyadaki yetişkin nüfusun en az üçte birinin fazla kilolu ve neredeyse her 10 kişiden birinin obez olduğunu göstermektedir. Ayrıca beş yaşın altında fazla kilolu 40 milyondan fazla çocuk vardır.
Aşırı kilolu veya obez olmak sağlık üzerinde ciddi bir etkiye sahip olabilir. Ekstra yağ taşımak kardiyovasküler hastalık (özellikle kalp hastalığı ve inme), tip 2 diyabet, osteoartrit gibi kas-iskelet sistemi bozuklukları ve bazı kanserler (endometriyal, meme ve kolon) gibi ciddi sağlık sonuçlarına yol açar. Bu durumlar erken ölüme ve önemli sakatlıklara neden olur.
Yaygın olarak bilinmeyen şey, sağlık sorunları riskinin, birisi sadece çok az kilolu olduğunda başladığı ve biri de fazla kilolu hale geldikçe sorun olasılığının arttığıdır. Bu koşulların çoğu bireyler ve aileler için uzun süreli acılara neden olur. Ayrıca sağlık sisteminin maliyetleri de son derece yüksek olabilmektedir.
Aşırı kilo, özellikle obezite, üreme ve solunum fonksiyonundan hafıza ve ruh haline kadar sağlığın hemen hemen her yönünü azaltır.
Obezite, diyabet, kalp hastalıkları ve bazı kanserler de dahil olmak üzere çeşitli zayıflatıcı ve ölümcül hastalıkların riskini artırır. Bunu, bazıları ekstra kilo taşımanın mekanik stresi kadar basit ve bazıları hormonlarda ve metabolizmada karmaşık değişiklikler içeren çeşitli yollardan yapar.
Obezite yaşam kalitesini ve uzunluğunu azaltır ve bireysel, ulusal ve küresel sağlık maliyetlerini artırır. Yine de iyi haber, kilo kaybının obezite ile ilgili bazı riskleri frenleyebilebilmesidir.
Vücut ağırlığının yüzde 5 ila 10’unu kaybetmek, obez olan kişilere, “ideal” kilolarını asla elde etmeseler ve ancak daha sonra kilo vermeye başlasalar bile anlamlı sağlık yararları sunar.
Yazı İçeriği
Obezite Sonucu Oluşabilecek Hastalıklar
Obezitesi olan insanlar, sağlıklı bir kiloya sahip olanlara kıyasla, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok ciddi hastalık ve sağlık durumu için daha fazla risk altındadır:
- Tüm ölüm nedenleri
- Yüksek tansiyon
- Kötü kolestrol
- Tip 2 diyabet
- Koroner kalp hastalığı
- Safra kesesi hastalığı
- Uyku apnesi
- Nefes problemleri
- Birçok kanser türü
- Düşük yaşam kalitesi
- Klinik depresyon, anksiyete ve diğer ruhsal bozukluklar gibi ruhsal hastalıklar
- Vücut ağrısı ve fiziksel işleyiş güçlüğü
- Kilo değişimlerinin sık ve kısa süreler içerisinde olmasının yarattığı deri problemleri
Hastalıkların Nedenleri
Vücut ağırlığından en güçlü etkilenen durum tip 2 diyabettir. Yağ hücreleri, özellikle bel çevresinde depolananlar, hormonları ve iltihabı ateşleyen diğer maddeleri salgılar. İnflamasyon bağışıklık sisteminin önemli bir bileşeni ve iyileşme sürecinin bir parçası olmasına rağmen, uygunsuz iltihap çeşitli sağlık sorunlarına neden olur.
İnflamasyon, vücudun insüline daha az yanıt vermesini sağlayabilir ve vücudun yağları ve karbonhidratları metabolize etme şeklini değiştirebilir, daha yüksek kan şekeri seviyelerine ve sonunda diyabete ve birçok komplikasyonuna yol açabilir.
Vücut ağırlığı doğrudan çeşitli kardiyovasküler risk faktörleri ile ilişkilidir. BMI arttıkça, kan basıncı, düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL veya “kötü”) kolesterol, trigliseritler, kan şekeri ve iltihaplanma da artar. Bu değişiklikler koroner kalp hastalığı, inme ve kardiyovasküler ölüm riskinin artmasına neden olur.
Obezite ve kanser arasındaki ilişki diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar için olduğu kadar açık değildir. Bu kısmen kanserin tek bir hastalık değil, bireysel hastalıkların bir koleksiyonu olmasından kaynaklanmaktadır.
Obezite ve depresyon oranlarının yüksek olması ve kardiyovasküler hastalıklarla olan bireysel bağlantıları, birçok araştırmacıyı kilo ve ruh hali arasındaki ilişkiyi keşfetmeye sevk etti.
Yapılan çalışmadan bir analiz, obez olan kişilerin depresyona sahip olma olasılığının sağlıklı kilolara sahip kişilere göre daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Obezite, cinsel aktiviteden gebe kalmaya kadar üremenin çeşitli yönlerini etkileyebilir. Kadınlar arasında, obezite ve kısırlık arasındaki ilişki bağlantılı olabilmektedir.
Fazla kilo, mekanik ve metabolik yollarla solunum fonksiyonlarını bozar. Örneğin karın yağı birikimi diyaframın inişini ve buna karşılık akciğer genişlemesini sınırlayabilirken, viseral yağ birikimi göğüs duvarının esnekliğini, sap solunum kas gücünü ve akciğerlerdeki dar hava yollarını azaltabilir.
Alzheimer hastalığı ve bunama, uzun bir yaşam süresine sahip popülasyonların belasıdır. Normal kilo aralığında olmakla karşılaştırıldığında, az kilolu olmak alzheimer hastalığı riskinin yüzde 36, obez olmak ise yüzde 42 daha yüksek riskle ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.
Aşırı kilo kemiklere, kaslara ve eklemlere mekanik ve metabolik sular yerleştirir. Amerika Birleşik Devletleri’nde, tahmini 46 milyon yetişkin (yaklaşık beşte biri) doktor tanılı artrit bildirmektedir.
Obezitenin sağlığın birden fazla yönü üzerindeki olumsuz sonuçları göz önüne alındığında, durumun hayatta kalmayı da kısaltması veya erken mortaliteyi artırması mantıklıdır. Bununla birlikte, obezitenin erken mortaliteye katkısını tespit etmek metodolojik sorunlar ve tartışmalarla doludur.
Ekonomik ve Toplumsal Sonuçlar
Obezite ve buna bağlı sağlık sorunları ABD sağlık sistemi üzerinde önemli bir ekonomik etkiye sahiptir, doğrudan ve dolaylı maliyetler dahil. Doğrudan tıbbi maliyetler önleyici, tanısal ve tedavi hizmetlerini içerebilir. Dolaylı maliyetler hastalık ve ölümle ilgilidir ve verim kaybını içerir.
Verimlilik önlemleri arasında çalışanların obeziteye bağlı sağlık nedenleriyle işe gitmemesi, işteyken verimliliğin azalması ve erken ölüm ve sakatlık yer alıyor.
Obezite kalıcı bir durum değildir. Diyet, egzersiz, ilaçlar ve hatta cerrahi kilo kaybına ulaşılabilir. Obezitenin önlenmesi, erken yaşta başlayıp bir yaşam süresi boyunca uzanması, bireysel ve halk sağlığını büyük ölçüde iyileştirebilir, acı çekmeyi azaltabilir ve her yıl sağlık masraflarından milyarlarca dolar tasarruf edebilir.
Kaynak:
https://www.healthyventuracounty.org/healthy-eating/health-consequences-2/
