Kadınlarda Şeker Hastalığı Tedavisi
Kadınlarda şeker hastalığı tedavisi nasıl yapılır? Kadınlarda şeker hastalığı neden olur? Menopoza giren kadınlarda ve gebe kadınlarda şeker hastalığı tedavisi nedir? Kadınlarda şeker hastalığı tedavisi erkeklerde uygulanan tedaviyle aynıdır fakat bu tedavinin; varsa gebelik, emzirme, menopoz, hamilelik planlaması gibi durumların değerlendirilerek düzenlenmesi gerekir.
Kadınlarda Şeker Hastalığı Neden Olur?
Diyabet veya ‘Diabetes Mellitus’ olarak da bilinen şeker hastalığı cinsiyet ve yaş fark etmeksizin her bireyde ortaya çıkabilir. Glikoz düzeyinin seviyesinin normalin üzerine çıkmasıyla oluşan şeker hastalığı, idrarda şekere rastlanmasına yol açar. Ülkemizde ve dünya çapında en sık rastlanan hastalıklardan biri diyabettir.
Kadınlarda şeker hastalığı için risk faktörleri ise şöyle sıralanır:
• Aşırı kilolu veya obez olmak,
• 4 kilodan fazla doğum ağırlığına sahip bir bebek dünyaya getirmek,
• Ebeveyn veya kardeşlerden birinde diyabet öyküsü olması,
• Yüksek kolesterol,
• Gebelik diyabeti geçirmek,
• Egzersiz azlığı,
• Yüksek tansiyon,
• 45 yaşın üzerinde olmak.
Kadınlarda Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kadınlarda şeker hastalığı belirtileri nelerdir? Ağızda kuruluk, sık idrara çıkma, susuzluk hissi, normalden fazla yemek yeme ve yine de bir türlü doymama, her iki cinste en yaygın görülen diyabet belirtileridir. Bunların yanı sıra kadınlarda şeker hastalığı belirtileri olarak en sık yaşanan durumlar şunlardır:
1. Genital bölgede enfeksiyon,
2. Vajinal pamukçuk,
3. Oral maya enfeksiyonları (Ağız içerisinde ve dil üzerinde beyaz bir tabakaya neden olur.),
4. İdrar yolu enfeksiyonu (Bulanık idrar, ağrılı idrara çıkma ve yanma hissi gibi belirtilerle kendini gösterir.),
5. Vajinal kuruluk,
6. Ani kilo kaybı veya kilo artışı,
7. Polikistik over sendromu,
8. Ayaklarda uyuşma ve karıncalanma,
9. Cinsel istekte azalma veya cinsel işlev bozukluğu,
10. Adet dönemlerinin düzensizleşmesi,
11. Ciltte aşırı kaşıntı ve kuruluk.
Kadınlarda Şeker Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tip 1 diyabette tıbbî beslenme tedavisi ve insülin tedavisi birlikte uygulanır. Hastaya insülin dozu ve planına göre özel bir diyet programı oluşturulur.
Tip 2 diyabetli olanlarda ise tedavi; beslenme düzeni sağlanmasına ek olarak, hücrelerin insülin hormonuna duyarlılığını veya doğrudan insülin hormonu salınımını artırmayı amaçlayan oral antidiyabetik ilaçları da kapsar. Ağızdan alınan ilaçların dışında insülin iğnelerinden de faydalanılır. Bazı hastalarda ise şeker ameliyatları (transit bipartisyon) yöntemlerine başvurulur.
Gebe Kadınlarda Şeker Hastalığı Tedavisi
Tip 1, tip 2 diyabet ve gebelik diyabeti olarak 3 tip şeker hastalığı mevcuttur. Tip 1 ya da tip 2 diyabetli iken hamile kalındığında, bu duruma pregestasyonel diyabet (gebelik öncesi diyabet) adı verilir. Daha önceden şeker hastalığı bulunmayan anne adayında, hamilelik sürecinde ortaya çıkan diyabet ise gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet) olarak adlandırılır.
Şeker hastalığı olan kadınların hamilelik öncesi ve gebelik sırasında alınacak önlemler ve yakın takip ile sağlıklı bir doğum yapması mümkündür.
Çocuk sahibi olmak isteyen diyabetli kadınlar, hamile kalmadan önce kan şekeri seviyelerini kontrol altına almalıdır. Diyabetik anne adaylarının kullandığı ilaçlar da gebe kalmadan önce düzenlenmelidir. Ayrıca hamilelik öncesi dönemde kilo kontrolü sağlanması ve hedef kan şekeri seviyelerine ulaşıncaya dek gebe kalmamaları çok önemlidir. Bakım ve tedavilerinin gebelik planladıkları anda düzenlenmesi gerekir. Plansız hamileliklerde hem bebek hem anne ile ilgili sıkıntılar daha sık yaşanmaktadır.
Ayrıca gebelik sırasında diyabetli kadınlar, rutin kontrolleri ihmâl etmemeli ve özellikle de kan şekeri düzeylerine dikkat etmelidir.
Hba1c test önceki 4-6 haftanın şeker durumunu gösterir. Bu testin sonucu %6,5-7’nin üzerinde olan annelerin bebeklerinde ölü doğum, fetal kayıp, doğuştan anormallik görülme riski daha yüksektir. Hamilelik öncesi bilinen diyabeti olanların mutlaka diyetisyen, iç hastalıkları, kadın hastalıkları ve doğum, endokrin uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından takip edilmesi lâzımdır.
Bu anne adaylarının ilk trimesterde kullanacakları folik asit dozu 1-4 grama kadar çıkarılmalıdır. Kullanılan diğer ilaçların değerlendirilmesi, gerektiğinde bebeğe yönelik olumsuz etki oluşturmayacak ilaç çeşitleri ile en erken dönemde değiştirilmesi gerekir.
Menopoza Giren Kadınlarda Şeker Hastalığı Tedavisi
Menopoza bir de şeker hastalığı eklenirse menopoz şikâyetleri daha da artabilir. Menopozdaki bazı kadınlar kilo alır. Bu durum da ağızdan alınan diyabet ilaçlarına ihtiyacı veya insülün arttırabilir. Progesteron ve östrojen hormonları hücrelerin insüline karşı yanıtını etkiler. Menopoz’da hormon seviyelerinde yaşanan değişiklikler kan şekerinde oynamaları tetikler.
Ayrıca menopozdaki sıcak basması, aşırı terleme uyku düzenini bozabilir, bu da kan şekeri ayarlamasını zorlaştırabilir. Yine diyabet, vajina bölgesine giden sinirleri de etkileyebilir. Menopozda buna vajina kuruluğu da eklenebilir.
Bunun yanı sıra menopozda östrojen düşüklüğü idrar yollarında ve vajina bölgesinde bakteri, mantar enfeksiyonlarını arttırır. Zaten diyabet rahatsızlığının belirtileri arasında da mevcut olan bu sorunlar kronikleşebilir.
Diyabetli hastalar hem menopoza girerken, hem sonrasında daha yakın takip edilmeli, gerek şeker hastalığı gerekse menopoz tedavileri çok iyi düzenlenmelidir. Bu aşamada hemoglobin A1C ve kan şekeri değerlerine daha sık bakılmalı, kilo ve kolesterol takibi yapılmalıdır. Düzenli egzersiz ve diyete de çok dikkat edilmelidir.