Sindirim kanalı nedir? Sindirim kanalı organları nelerdir? Sindirim kanalı boşluğu nedir? Yardımcı sindirim kanalı hangi organlardan oluşur? Sindirim kanalı hastalıkları nelerdir? Sindirim kanalı yapıları nelerdir? Anatomi ve biyoloji bilimlerinin cevapladığı bu sorular; Gastroenteroloji, Genel Cerrahi, Dâhiliye gibi tıp branşlarını da yakından ilgilendirir. Kusursuz bir yapıya sahip olan ve her ayrıntısıyla insanı hayrete düşüren sindirim sistemi hakkında geniş bilgi edinmek istiyorsanız, içeriğimize göz atabilirsiniz.
Sindirim Kanalı Nedir?
Gıda maddelerinin vücuda alınması, bölünerek yapı taşlarına ayrılması, gereken organlara ulaştırılması, kana karışması, bütün hücrelere dağıtılması ve atık ürünlerinin vücut dışına atılması olayı, sindirim (digestio) olarak adlandırılır.
Besinlerin vücut tarafından parçalanıp emilmesini sağlayan organ sistemine, ‘sindirim kanalı’ denir. Bu sistem; ağızdan başlayıp, anüse doğru uzanır. Sindirim kanalının en temel işlevi ise; gıdaları, vücut için kullanılabilir hâle getirmektir.
Sindirim Kanalı Boşluğu Nedir?
Sindirim kanalı boşluğu nedir? Sindirim kanalı boşluğu, sindirim sisteminin iç kısmını döşeyen ve besinlerin geçtiği önemli bir boşluktur. Ağızdan başlayarak yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüs ile sonlanan bu boşluk, sindirim olaylarının ana gerçekleşme yeridir. Sindirim kanalı boşluğu, besinlerin mekanik ve kimyasal olarak parçalandığı, sindirim enzimleri, hormonlar, asitler ve bazlarla etkileşimde bulunduğu, faydalı maddelerin kana emildiği ve atık maddelerin dışarı atıldığı bir süreci barındırır.
Sindirim kanalı boşluğu, sindirim sisteminin işlevselliğini yerine getirmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Aynı zamanda, sindirim sisteminin sağlığını korumak amacıyla vazgeçilmez bir rol oynar. Sindirim kanalı boşluğu, sindirim sistemi hastalıklarına karşı korunmak için gereklidir ve bu boşluk, sindirim sistemi hastalıklarının teşhisi ve tedavisi süreçlerinde de önemli bir rol üstlenir.
Sindirim Kanalı Hangi Katmanlardan Oluşur?
Sindirim kanalını oluşturan tabakaların ilki, mukoza tabakadır. Emilim, salgılama ve koruma fonksiyonlarını gerçekleştirmekle görevli epitel tabakadan meydana gelir.
Mukozayla kas tabakası arasında ki damarlı bağ dokusu ise ‘Submukoza’ olarak isimlendirilir. Elastik lifler barındırır ve gevşek bir bağ dokusu tabakasıdır. Burada lenfoid doku elemanları, lenf damarları, sinirler, kan damarları bulunur.
İkinci tabakanın ardından da kas tabakası gelir. Bu katman; ağız, yutak, ösofagusun üst bölümü ve diğer sindirim organlarının duvarında iki katlı düz kastan oluşan bir tabakadır.
Seröz tabaka ise, sindirim kanalındaki organların en dış tabakasıdır. Karın ve pelvis boşluğunda kalan kısımlarında bu tabaka vardır.
Sindirim Kanalı Yapıları Nelerdir?
Sindirim kanalı yapıları nelerdir? Sindirim kanalı yapıları, besinlerin sindirilmesi ve emilmesi için gereken organları içermektedir. Sindirim kanalı, ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüs olmak üzere bir dizi organı içerir. Bu organlar, besinleri mekanik ve kimyasal olarak parçalayarak hücrelerin kullanabileceği moleküllere dönüştürür. Sindirim kanalının duvarında bulunan kaslar, peristaltik hareketlerle besinlerin ilerlemesini sağlar. Sindirim kanalının her bölümü, sindirim sürecinde farklı görevler üstlenir. Ayrıca, sindirim sistemi içerisinde bulunan karaciğer, safra kesesi ve pankreas gibi organlar da sindirim sürecine katkıda bulunan önemli yapılar arasında yer alır.
Pankreasın Sindirim Kanalı İle Olan Bağlantısı
Pankreasın sindirim kanalı ile olan bağlantısı nedir? Pankreasın sindirim kanalıyla ilişkisi, onikiparmak bağırsağına sindirim enzimlerini taşıyan kanalları içerir. Pankreasın boşaltımını sağlayan iki kanal bulunmaktadır. Bunlardan biri büyük olan Wirsung kanalı, diğeri ise küçük olan Santorini kanalıdır. Wirsung kanalı, pankreası ana safra kanalı ile birleştirir ve bu birleşme Vater kabarcığı adı verilen bir yapıda gerçekleşir. Santorini kanalı genellikle duodenumun ikinci bölümüne ayrı bir şekilde açılır. Bu kanallar, pankreasın ürettiği sindirim enzimlerini sindirim kanalına iletmekle görevlidir. Pankreas öz suyu, protein, karbonhidrat ve yağların sindirimini sağlayan çeşitli enzimleri içermektedir. Ayrıca, pankreas kan şekerini dengeleyen insülin ve glukagon hormonlarını kana salgılar.
Sindirim Kanalı Organları Hangileridir?
Sindirim kanalı organları nelerdir? Sindirim kanalı kapsamında ele aldığımız organların içi boşlukludur ve bunlar, ortak duvar yapısına sahiptir. Kısaca sıralayacak olursak, sindirim kanalını meydana getiren organlar şunlardır:
Ağız: Gıdaları vücudumuza alıp çiğnediğimiz yerdir. Tükürük bezleri, ağızdaki enzimler sayesinde yiyeceklerin parçalanmasını sağlar.
Yutak: Tüp şeklinde bir organ olup, ağız ile yemek borusu arasında bulunur. Gıdaların ağızdan yemek borusuna doğru aktarılmasını mümkün kılar.
Yemek Borusu: Yutak ile mide arasında konumlanan, tüp biçiminde bir organdır. Yemeklerin yutakdan mideye geçişine imkân tanır.
Mide: Gıdaların kimyasal olarak parçalandığı yerdir. Mide suyu olarak isimlendirilen asidik bir sıvı salgılar. Sözünü ettiğimiz bu sıvı, gıdaların parçalanmasına yardımcı olur.
İnce Bağırsak: Gıdaların sindiriminin ve emiliminin gerçekleştiği yer burasıdır. Safra kesesi, pankreas ve karaciğerin salgıladığı enzimler, gıdaların daha küçük moleküller hâline getirilmesine yardım eder. Daha sonra bu moleküller kan dolaşımına geçer.
Kalın Bağırsak: Sindirilemeyen besin artıklarının depolandığı ve suyun emildiği bölgedir. Kalın bağırsakta yer alan bakteriler, sindirilemeyen besinlerden mineraller ve vitaminler üretir.
Anüs: Sindirilemeyen gıda artıklarının vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Kalın bağırsağın sonunda bulunan bir açıklıktır.
Yardımcı Sindirim Kanalı Organları Nelerdir?
Sindirime yardımcı bez ve organlar; salgılarını özel boşaltım kanalları ile sindirim kanalına gönderdiklerinden dolayı, sindirim kanalının eklenti organları diye de adlandırılır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanır:
Safra Kesesi: Safra depolar. Karaciğerin yanında bulunan bir organdır.
Karaciğer: Yağların sindirilmesinde önemli rol oynayan safrayı üretir. Karın boşluğunda yer alan bir organdır.
Pankreas: Bu organ da yine karın boşluğundadır. İnsülin, sindirim enzimleri ve diğer hormonların üretiminden sorumludur.
Tükürük bezleri: Ağız içerisinde yer alır. Tükürük, gıdaların parçalanmasını sağlayan enzimler ihtiva eder.
Sindirim Kanalı Hastalıkları Nelerdir?
En yaygın sindirim sistemi hastalıkları içerisinde şunlardan söz edebiliriz:
Mide ülseri (Gastrik ülser),
Reflü (Gastroözofageal Reflü),
Kabızlık ve ishal,
Hazımsızlık (Dispepsi),
Gastrit,
Pankreas iltihabı (Pankreatit),
Hemoroid,
Crohn,
Ülseratif kolit.
Eğer sindirim kanalı ile ilgili bir rahatsızlığınız olduğundan şüphe ediyorsanız, bir Gastroenteroloji uzmanına muayene olmakta gecikmeyin.