Midenin bir bölümünün ya da tamamının alındığı ameliyatlar veya gastrik bypass operasyonu sonrası ortaya çıkabilen “Dumping Sendromu”, midenin çok hızlı boşalması ile karakterize bir semptom olarak tanımlanabilir.
Genellikle yemek yedikten 10 ila 30 dakika sonrası karın ağrısı, ishal, kusma, çarpıntı ve kramp gibi şikayetlere neden olabilen dumping sendromu mide çıkışındaki kasların iptal edilmesi nedeniyle midedeki besinlerin kontrolsüz bir şekilde ince bağırsaklara boşalması sonucu oluşur.
Bu durum ani ve çok hızlı bir şekilde gelişir ve çoğunlukla şeker ihtiva eden yiyeceklerin tüketilmesinden sonra ortaya çıkar.
Dumping sendromu yemek yedikten hemen sonra (10 ila 30 dakika) ortaya çıkıyorsa “erken dumping”; yemek yedikten 2-3 saat sonra ortaya çıkıyorsa “geç dumping” olarak sınıflandırılır.
Yazı İçeriği
Dumping Sendromu Gastrik Bypass Sonrası Görülür mü?
Dumping sendromu gastrik bypass ameliyatı sonrası ortaya çıkabilir. Gastrik bypass ameliyatı olan her hastada dumping sendromu görülecek diye bir genelleme yapılamaz.
Gastrik bypass ameliyatı sırasında midede ve ince bağırsakta yapılan anatomik değişimlerin dumping sendromu oluşması riskini ortaya çıkardığını ifade edebilirim.
Gastrik Bypass Sonrası Dumping Sendromu Neden Olur?
Dumping sendromu ve gastrik bypass arasındaki ilişkinin daha net anlaşılabilmesi için gastrik bypass cerrahisi hakkında kısa bir bilgi aktarmak istiyorum.
Gastrik bypass ameliyatı hem midenin küçültüldüğü hem de bağırsakların bir kısmı çıkarılarak besin alımının azaltıldığı bir obezite cerrahisi çeşididir.
Operasyon sırasında midenin büyük bir bölümü devre dışı bırakılır, midenin üst kısmında yaklaşık 30 – 50 cc’lik bir mide kesesi oluşturulur.
Oluşturulan kese ile ince bağırsak birbirine bağlanır. Dolayısıyla hastalar hem daha az yemek yemeye hem de yedikleri besinlerden daha az kalori almaya başlar.
Gastrik bypass ameliyatı ile ilgili ayırt edici özelliklerin başında besinlerin mideden ince bağırsağa geçişini kontrol eden “pilor” kapakçıklarının korunmaması gelir.
Pilor kapakçıklarının devre dışı kalması; diğer bir deyişle tüketilen besinlerin midenin pilor kapakçıkları bulunan geniş kısmına ulaşmadan keseden doğrudan ince bağırsaklara geçmesi dumping sendromu oluşmasının temel nedenidir.
Mide Bypass Sonrası Dumping Sendromu Sürekli Olur mu?
Az önce de belirttiğim gibi dumping sendromu mide bypass ameliyatı olan her hastada ortaya çıkmaz.
Gastrik bypass sonrası dumping sendromu büyük çoğunlukla “erken dumping” formunda gelişir ve kendiliğinden ilk 3 ay içerisinde geçer. Şikayetlerin devam etmesi halinde hastaların detaylı tetkiklerinin gerçekleştirilmesi ve gerekli tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi gerekir.
Dumping Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Dumping sendromları mide küçültme ameliyatlarından sonra oluşan ve karbonhidrat odaklı besinlerin tüketilmesinden sonra oluşan, karın ağrısı ve karın ağrısına eşlik eden ishal olma olarak nitelendirilir.
Dumping sendromunun belirtileri, erken ve geç dumping sendromu belirtileri olarak iki grupta incelenir. Her iki dönemim belirtilerinde benzer ya da aynı belirtiler de olabilir.
Erken dönem dumping sendromu belirtileri karbonhidrat içerikli besinlerin alımından sonraki ilk 30 dakikalık süreçte yaşanan ishal ve karın ağrısı birlikteliğinin eşlik ettiği sorunlardır.
Karın ağrısı ve ishal ilk 30 dakika değil de 3 saat ya da sonrasında gelişiyor ise de geç dumping sendromu belirtisi yaşanmış sayılır.
Erken Dumping Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Karbonhidrat içerikli gıdaların tüketiminden sonra ilk 30 dakikalık zaman diliminde yaşanıyor ise buna erken dönem dumping sendromu adı verilir ve aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkar;
- Tüketilen gıdanın porsiyonu çok küçük olsa dahi hemen tokluk hissinin ortaya çıkması
- Yüzde yaşanan kızarma durumları
- Kalp atış hızında yaşanan yükselmeler, bir nevi kalp çarpıntısı hissi
- Kuvvetsizlik, takatsizlik, halsizlik…
- Midede yaşanan sancımalar, ağrılar
- Genel ya da bölgesel terlemeler
- İstifra etme – kusma durumları, midede yaşanan bulantı hisleri
Geç Dumping Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Karbonhidrat içeren gıdaların alımından 3 saat sonra veya sonrasında yaşanan belirtiler olup aşağıda sıralanmıştır;
- Açlık hissinin ortaya çıkışı
- Bilinçte yaşanan dalgalanmalar, değişimler
- Şuurda yaşanan bulanıklık durumları
- Titreme yaşanması, halsizlik
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Dumping Sendromu Nasıl Engellenir?
Gastrik bypass ameliyatı sonrası dumping sendromu belirtileri yaşamamak adına hastaların uymaları gereken belli başlı kurallar vardır. Dumping sendromunu engellemek için yapılması gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Şeker içeren yiyeceklerin ve içeceklerin tüketilmesinden kaçınılmalıdır. Şekerin alkol ve süt ürünlerinde bulunduğu gerçeği yadsınmamalı, bu doğrultuda beslenilmelidir.
- Beslenmeye basit karbonhidratlar yerine lif barındıran kompleks karbonhidratlar dahil edilmelidir.
Tüketilen yiyecek ve içeceklere dikkat edilmesi dumping sendromunun engellenmesi adına yeterli değildir. Hastaların yeme alışkanlıklarını da gözden geçirmeleri gerekir. Dumping sendromu şikayetlerinin oluşmaması veya azaltılması adına;
- Öğünlerde küçük porsiyonlar tüketilmelidir.
- Besinler iyice çiğnenmeli, sonra yutulmalıdır.
- Tokluk hissedildikten sonra yemek yemeye devam edilmemelidir.
- Katı gıdalar ile sıvılar eş zamanlı tüketilmemelidir. Sıvı alımı yemeklerden yarım saat önce veya sonra gerçekleştirilmelidir.
Dumping sendromu belirtileri bu davranış değişiklikleri ile giderilmediği durumlarda tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi gerekebilir.
Hasta ve cerrahlar arasındaki görüşmeler, hastaların genel sağlık durumları ve yapılan tetkiklerin sonuçları kişiye özel tedavi planı belirlenmesi adına önemli gerekliliklerdir.
