Lokal anestezi nasıl yapılır? Lokal anestezi nereden yapılır? Lokal anestezi çeşitleri ve riskleri nelerdir? Lokal anestezi acı hissedilir mi? Lokal anestezi aç karnına mı yapılır? Birçok cerrahi operasyon öncesi hastalar için merak konusu bu soruları içeriğimizde kapsamlı olarak cevapladık.
Halk arasında genellikle ‘narkoz’ olarak bilinen anestezi; duyu kaybı, hissizlik, duyuları geçici bir süreliğine ortadan kaldırma gibi anlamlara gelir. Cerrahi operasyonların güvenli bir şekilde, hem doktor hem de hasta açısından yüksek konforla gerçekleşebilmesi, uygun anestezi yönteminin seçilmesine bağlıdır.
Bu noktada karşımıza çıkan lokal anestezi ise hastanın ağrı ve acı hissetmesini tam bilinç kaybıyla değil, bölgesel uyuşturma yöntemiyle sağlamaya dayanır. Hastanın duyarlılığını ortadan kaldırarak yoğun bir uyuşma hâli meydana getiren bu durum, kişide ameliyat gerçekleşirken ortaya çıkabilecek reflekslerin önüne geçer ve operasyonun sağlıklı bir biçimde gerçekleştirilmesini mümkün kılar.
Lokal Anestezi Nedir?
Lokal anestezi nedir? Lokal anestezi ne demek? Vücudun sadece belli bir bölgesinin uyuşturulduğu anestezi türüne, ‘lokal anestezi’ adı verilir. Bu işlem sırasında; cerrahi girişim yapılacak bölgeye deri altından veya üstünden anestezik maddeler enjekte edilir. Böylece o bölgedeki sinir duyularının etkisiz kılınması sağlanır. Hastanın bilinci açık olmasına rağmen, opere edilen bölgede acı veya ağrı hissetmez.
Genel anestezi beyinde bulunan sinir hücrelerini etkiler ve böylelikle bütün vücudun genel anlamda uyuşmasını sağlar. Fakat bölgesel anestezi yalnızca belli bir yerdeki sinir uçlarını uyuşturmak suretiyle ağrı hissini ortadan kaldırır. Bu etapta kullanılan anestetik ilaçlar ya vücudun alt kısmını uyuşturmak amacıyla omurilik bölgesine, ya da cerrahi işlemin gerçekleştirileceği bölgede yer alan sinirin çevresine uygulanır. En popüler lokal anestezi çeşitlerinin başında epidural ve spinal anestezi gelir.
Lokal Anestezi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Yaygın olarak, lokal anestetikler eşliğinde yapılan bazı operasyonlara şunları örnek gösterebiliriz:
• Diz veya kalça protezleri takılması,
• Normal veya sezaryen doğum,
• Cilt operasyonları,
• Varikosel cerrahi,
• Anal bölge ve idrar torbası ameliyatları,
• Diş çekimi, kanal tedavisi gibi dental girişimler.
• Lokal Anestezi Kimlere Uygulanmaz?
• Hasta kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa lokal anestezi için uygun görülmeyebilir. Öte yandan bu işlem, kanama-pıhtılaşma bozukluğu olanlarda da tercih edilmez.
Ayrıca çocuklarda ve bel bölgesinde enfeksiyon olan kişilerde lokal anesteziye başvurulması sakıncalı olabilir.
Lokal Anestezi Nasıl Yapılır?
Anestetik ilaçların deri altına enjekte edilmesi mümkün olduğu gibi, deri üzerine sürülerek veya püskürtülerek uygulanması da mümkündür. nında etki eden ve sinirsel iletimi durduran bu ilaçlar, hastayı duyarsızlaştırarak herhangi bir ağrı veya acının algılanmasına engel olur. Fakat hastanın bilinci açıktır ve etrafında neler olup bittiğinin farkındadır.
Lokal Anestezi Nereden Yapılır?
Lokal anestezi nereden yapılır? Lokal anestezi yapılacak bölgeye göre farklı şekillerde yapılır. İnfiltrasyon anestezisi, Topikal anestezi, Spinal anestezi, Epidural anestezi bölgesel olarak uygulanan lokal anestezi çeşitleridir. Her lokal anestezi yöntemi, uygulanacak prosedüre, hastanın durumuna ve sağlık geçmişine bağlı olarak seçilir.
Lokal Anestezi Acı Hissedilir Mi?
Lokal anestezi acı hissedilir mi? Lokal anestezi, cerrahi işlemin yapılacağı bölgede bulunan sinir çevresine ya da vücudun alt bölgesini uyuşturmak amaçlı omurilik bölgesine anestetik ilaçlar vasıtasıyla yapılır. Lokal anestezi etkisi oluşturmak için kullanılan ilaçlara lokal anestetikler denir. Lokal anestezi, sezaryen ya da normal doğum, kalça-diz protez takımı, varikosel cerrahi, diş hastalıklarının tedavisi, idrar torbası ve anal bölge ameliyatları gibi bölgesel tedavinin amaçlandığı cerrahi müdahalelerde kullanılır.
Lokal anestezi uygulandığında işlem sırasında o bölgede acı hissedilmez, ancak etki geçici olduğu için işlem sonrası hafif ağrılar yaşanabilir. Bu nedenle, işlem sonrası ağrının kontrol altına alınması için doktorun önerilerini takip etmek önemlidir. İşlem sonrası ağrının şiddeti ve süresi işlemin türüne, lokal anestezinin dozuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişebilir. Bazı durumlarda lokal anestezinin yan etkileri arasında baş ağrısı, bulantı, kusma, kaşıntı, enfeksiyon veya sinir hasarı sayılabilir.
Lokal anestezi uygulandığında hastanın bilinci açık olmalıdır. Etrafında olup bitenleri duyar ve farkındadır1. Ancak bazen lokal anestezinin etkisi tam olarak ortadan kalkmadığı için hastanın hareket kabiliyeti azalabilir veya uyku halinde kalabilir. Bu durumda hastaya uygun bir yatak seçilmesi ve uyku pozisyonu belirlenmesi gerekir.
Özetlemek gerekirse, lokal anestezi uygulandığında işlem sırasında o bölgede acı hissedilmez, ancak etki geçici olduğu için işlem sonrası hafif ağrılar yaşanabilir. Bu nedenle, işlem sonrası ağrının kontrol altına alınması için doktorun önerilerini takip etmek önemlidir.
Lokal Anestezi Aç Karnına Mı Yapılır?
Lokal anestezi aç karnına mı yapılır? Lokal anestezi genellikle aç karnına uygulanmaz. Lokal anestezi, genellikle küçük cerrahi müdahalelerde veya diagnostik işlemlerde kullanılır ve bu tür prosedürler için genellikle aç karna ihtiyaç duyulmaz. Ancak, her durum özel ve cerrahi müdahalenin türüne, hastanın sağlık durumuna ve doktorun yönergelerine bağlı olarak değişebilir. Lokal anestezi uygulanacak bir prosedür öncesinde doktorunuz size özel talimatlar verecek ve gerekirse belirli bir süre aç kalmayı gerektirecek önlemler almanızı isteyecektir. Cerrahi müdahaleden önce doktorunuzun verdiği talimatlara tam olarak uymak önemlidir, çünkü bu, prosedürün güvenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olabilir. Eğer belirli bir cerrahi prosedür için aç kalmaya ihtiyaç duyuluyorsa, bu konuda doktorunuz size detaylı bilgi verecektir.
Lokal Anestezi Etkisi Ne Zaman Geçer?
Lokal anestezi etkisi ne zaman geçer? Lokal anestezi etkisi, uygulandığı bölgeye ve kullanılan anestezik maddeye bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle lokal anestezi şu şekilde etki gösterir:
- Hemen Etki Başlangıcı: Lokal anestezi, genellikle uygulandığı bölgede hemen etki gösterir. Bu, ağrı ve duyusal hissi hızla azaltır.
- Kısa Süreli Etki: Lokal anestezi, çoğu durumda kısa süreli bir etkiye sahiptir. Genellikle birkaç dakika ile birkaç saat arasında değişen bir süre boyunca etkili olabilir.
- Etki Süresinin Bitişi: Lokal anestezinin etkisi, kullanılan anestezik madde ve uygulama şekline bağlı olarak değişir. Anestezi bittiğinde, hisler ve ağrı geri dönebilir.
- Metabolizma ve İdrarla Atılım: Lokal anestezik maddeler vücutta metabolize edilir ve genellikle idrar yoluyla atılır. Bu süreç lokal anestezinin etkisinin sona ermesine katkıda bulunur.
- Dokuların Tipi: Lokal anestezinin etkisi, uygulandığı dokunun türüne göre değişebilir. Örneğin, mukozalarda (ağız içi, burun içi gibi) veya deride uygulanan lokal anesteziklerin etkisi farklı olabilir.
Anestezi etkisi, prosedür bittiğinde genellikle hızla azalır ve hastanın normal hislerine geri dönmesine izin verir. Ancak, her hasta ve durum farklıdır, bu nedenle spesifik bir durum için doktorunuzun talimatlarına uymak önemlidir.
Lokal Anestezi Çeşitleri Nelerdir?
Yukarıda; lokal anestezi nasıl yapılır? sorusunu cevapladıktan sonra, bu anestezi çeşidinin kaç gruba ayrıldığını açıklamakta yarar görüyoruz:
Sinir Bloku:
Sinirlere ya da sinir pleksus bölgelerine (karmaşık sinir ağlarına) uygulanan bu anestezi, duyu sinirlerinin iletimini keser. Geniş bir bölgedeki sinirlerin bloke edilmesi için ufak bir doz anestetik kullanmak yeterlidir. Uygulama, damar yolundan yapılmaz. Aksi takdirde meydana gelecek sistemik tepkiler çok ciddi boyutta olabilir.
Lokal İnfiltrasyon:
Bu yöntemde anestetik madde cilt altına enjekte edilir. Periferik sinirleri geçici olarak bloke eden bu madde, insizyon yani kesik veya yara bulunan bölgeye veya cerrahi müdahalenin gerçekleştirileceği yere uygulandığı andan itibaren çok kısa sürede etkisini gösterir. Ben alma, apse açma gibi küçük çaplı cerrahi girişimlerin gerektiği durumlarda bu anestezi tekniğine başvurulur.
Topikal Anestezi:
Jel, toz, yağ veya sıvı formundaki bir anestetik maddeyle uygulanır. Damlatma, sürme, püskürtme veya gargara yöntemiyle yapılır. Bu sayede ciltteki ve mukozadaki sinir hücrelerinin bloke olmasını sağlar. Etkisi kısa sürelidir.
Sözünü ettiğimiz anestezi türü genelde; endoskopi, vajina ve rektum muayenesi, ağız, boğaz, burun müdahaleleri için tercih edilir.
Epidural Anestezi:
Anestetik maddenin, ‘dura mater’ bölgesine ve bu bölgenin dışındaki bağ dokularının arasında yer alan boşluğa enjekte edilmesiyle gerçekleştirilir. Alt vücudu ilgilendiren cerrahi müdahaleler, sezaryen ve normal doğum için bu yöntemden faydalanılır.
Uygulanacağı bölgeye göre; kaudal, torakal, servikal, epidural bloklar olarak çeşitlilik gösterir. Spinal anesteziye kıyasla uygulanışı daha kolay, komplikasyon ve yan etki riski daha düşüktür.
Spinal Anestezi:
Normal doğum tercih etmeyen veya normal yolla doğum yapması tıbben sakıncalı görülen kişilerde sezaryen için bu yöntemden yardım alınır. Vücudun alt tarafında gerçekleştirilecek cerrahi müdahaleler için de bu anestezi tekniği tercih edilir.
Spinal anestezide kullanılacak ilaç bel bölgesinden uygulanır yani beyin omurilik sıvısının yer aldığı ‘araknoid mater’ ve ‘dura mater’ arasındaki boşluğa enjeksiyon yapılır.
Lokal Anestezi Yan Etkileri Nelerdir?
Bütün tıbbî uygulamalar gibi lokal anestezinin yan etkileri de olabilir. Fakat unutulmaması gerekir ki; anestezinin uygulanış biçimi, hastanın yaşı ve genel sağlığı, cerrahi müdahalenin taşıdığı riskler, kullanılan anestezik ilacın türü, yapısı ve dozu gibi faktörlere göre yan etkilerin niteliği ve derecesi farklılık gösterir.
Anestezi uzmanları yan etki olasılığını minimumda tutmak ve olası komplikasyonların önlenmesini sağlamak için gerekli tedbirleri dikkatle uygular. Ne var ki; ileri yaş, nörolojik bozukluklar, obezite, hipertansiyon, astım, KOAH gibi akciğer hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları anestezinin sistemik ve toksik yan etkilerini tetikleyebilir.
Buna göre, lokal anestezi sonrasında ortaya çıkabilecek şikâyetlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
• Baş ağrısı,
• Damar yaralanmaları,
• Kuvvet kaybı,
• Halsizlik,
• İdrar yapmada kısa süreliğine zorluk,
• Tansiyon düşmesi veya yükselmesi,
• Geçici bilinç kaybı,
• Anestezik maddenin uygulandığı yerde enfeksiyon veya kanama,
• Kalp ritminde bozukluk.
Bunların yanı sıra nadiren de olsa; kalıcı güç veya duyu kaybı, inme ve kalp krizi gibi ciddi yan etkilerle de karşılaşılabilir.